Rahim ağzından ince bir kateterle verilen iyotlu kontrast madde, röntgen sırasında tüpler boyunca ilerler; akış bıçaksırtı gibi kesintisiz dışarı sızıyorsa “tüpler açık” demektir. Madde yolda durur veya geri kaçarsa tıkanıklık ya da spazmdan şüphe edilir. İşlem 3-4 dakika sürer, sonuç aynı gün çıkar, böylece doktor tedavi planını hızla netleştirir
Prosedür sırasında çoğu kadın hafif adet kramplarına benzer basınç hisseder. İşlemden 30 dk önce alınan 400 mg ibuprofen ve spazm çözücü, rahim ağzı kasılmasını azaltır; kateter çapı 2 mm’den küçük olduğu için ağrı minimumda kalır. Uterus ısınsın diye sonrasında 10 dk’lık sıcak su torbası uygulamak, rahatsızlığı neredeyse tamamen siler.
Kontrast madde, tüp içindeki mikro mukus tıkaçlarını adeta yıkayarak “lavman etkisi” yaratır. Çalışmalar, rahim filmi çekilen kadınların ilk üç ay içinde spontan gebelik oranının yaklaşık iki kat arttığını gösterir. Doktorlar çoğu kez espriyle “o geceyi kaçırmayın” diye hatırlatır; çünkü pencereden en iyi yararlanmak, film sonrasında başlar.
HSG Filmi
HSG filmi ile rahim filmi arasında bir fark var mı?
HSG, histerosalpingografi’nin kısaltmasıdır; rahim içi (histero-) ve tüplerin (salpingo-) X-ray görüntüsünü ifade eder. Günlük kullanımda “rahim filmi” ile aynı işlemi anlatır. Bazı klinikler dijital floroskopi ve 3-D rekonstrüksiyon ekleyerek “gelişmiş HSG” adını kullanır, fakat tanısal ilke değişmez: kontrast + X-ray.
Tek seferlik iyot yükü genellikle tiroid hormon dengesini bozmaz. Hashimoto veya hipertiroidisi olan bireylerde hekim, işlem öncesi TSH değerine bakar ve düşük konsantrasyonlu kontrast kullanır. Emziren anneler, bilimsel veriler aşırı geçiş göstermese de 24 saat sütü sağ-at yöntemini seçerek rahat edebilir.
Tubal açıklığın yanı sıra rahim boşluğundaki “kontur düzensizliği” not edilir. Polip, submüköz miyom veya yapışıklık (Asherman sendromu) saptanırsa embriyolog, IVF döngüsünden önce histeroskopiyi önerir. Ayrıca kontrastın rahmi eşit doldurup doldurmadığı, olası septum veya çift rahim anomalilerini aydınlatır ve tedavi takvimini şekillendirir.
Detaylı Ultrason
Detaylı ultrason klasik gebelik ultrasondan nasıl ayrılır?
20-24’üncü haftada yapılan bu “ikinci düzey tarama”, fetüsün beyin odacıklarından kalp dört-boşluk kesitine, omurga hattından bacak kemiklerine kadar 50+ anatomik yapıyı milimetrik ölçer. Renkli Doppler kullanımı sayesinde minik kalp kapakçığındaki ters akım bile saptanabilir; erken müdahale veya ileri genetik test için eşsiz fırsat doğar.
Plasentanın yerleşim yeri (önde, arkada veya previa), göbek kordonunun damar yapısı ve amniyon sıvı hacmi netleşir. Kordonun tek atardamarla geldiği görüldüğünde doktor, büyüme takibini sıklaştırır. Ayrıca rahim ağzı uzunluğu ölçülerek erken doğum riski erkenden ele alınır; gerekliysa progesteron tedavisi veya serklaj planlanır.
Obezite veya öne eğik rahim detaylı taramanın kalitesini düşürür mü?
Yüksek BMI, görüntüyü yağ dokusu nedeniyle dağıtabilir; fakat modern 4-D ve harmonik modlar piksel gürültüsünü filtreler. Öne eğik (antevert) veya geriye dönük (retrovert) rahimde sonografi uzmanı probe açısını değiştirir, birkaç saniyelik sol-sağ eğimle ideal kesiti yakalar. Deneyimli perinatolog “görünmedi” deyip pes etmez; alternatif açılarla tam rapor sunar.
